Dinî-Tasavvufî Halk Edebiyatının Genel Özellikleri
Kasım 13, 2024
Dinî-tasavvufî halk edebiyatı tekke edebiyatı da denir.
İslamiyet’in temel ilkelerine dayanarak nefsi arıtıp ahlakı güzelleştirerek dini yaşama ve bu yolla Allah’a ulaşma düşüncesine tasavvuf denir. Tasavvuf kültürüyle yetişmiş aydınların oluşturduğu ve tekkelerde gelişmiş edebiyattır.
Genellikle bu edebiyatın içine giren ürünleri verenler, tarikatlarda yetişmiş şeyh ve dervişlerdir.
Şiirlerinde her türlü bağnazlığa karşı çıkmış, hoşgörüyü ve katıksız Tanrı sevgisini savunmuşlardır. Bağnazlık ve umutsuzlukla halkı korkutmaktansa, onu, umut, sevgi ve seviyle Tanrıya yaklaştırmanın daha doğru olacağı inancıyla şiirlerini yazmış ve söylemişlerdir.
Halktan kopmamış özleri ve sözleriyle halka yönelmişlerdir.
Halkın anlayacağı bir dil kullanılmakla beraber Arapça ve Farsça sözcüklere yer verilmiştir.
Şiirlerde hem hece ölçüsü hem aruz ölçüsü kullanılmıştır.
Nazım birimi dörtlüktür; ama gazel biçiminde yazılan ilahiler de vardır.
Allah aşkı ve Allah’ın görüntüsü olarak kabul edilen insan sevgisi konu edilmiştir.
İlahi, nefes, deme şathiye, devriye, nutuk gibi nazım türleri vardır.
